“Xứ Kinh Bắc” không chỉ nổi tiếng với những câu quan họ đằm thắm mà còn thu hút du khách thập phương bởi những công trình văn hóa tâm linh cổ kính và linh thiêng. Trong đó phải kể đến chùa Phật Tích – ngôi chùa cổ hơn 1000 năm tuổi được xây dựng từ thời nhà Lý toát lên vẻ đẹp rêu phong cổ kính. Đặc biệt, chùa Phật Tích thời Lý từng được xem như Quốc Tự và là một phần không thể thiếu của người dân.
Hãy dành thời gian cùng Du Lịch 3 Miền khám phá những kiến trúc cổ kính độc đáo và câu chuyện linh thiêng ẩn sau ngôi chùa Phật Tích Tiên Du Bắc Ninh trong nội dung bài viết dưới đây. Hy vọng, đây sẽ là điểm đến tâm linh đầy lý tưởng cho du khách và những người thân thương.
Lịch sử chùa Phật Tích Bắc Ninh
Chùa được xây dựng từ năm Thái Bình thứ 4 (tức năm 1057) và đã trải qua nhiều thăng trầm trong suốt lịch sử. Bên trong tòa tháp cao được dựng thêm vào năm 1066, có một bức tượng A Di Đà bằng đá xanh nguyên khối được dát vàng bên ngoài. Chính sự xuất hiện kỳ diệu của bức tượng A Di Đà màu xanh này nên người dân nơi đây đã quyết định đổi tên chùa thành Phật Tích và dời vị trí lên sườn núi.
Chùa Phật Tích còn có tên gọi cũ là chùa Vạn Phúc, nằm bên sườn phía nam của núi Lạn Kha. Theo Đại Việt Sử Ký, nơi đây từng là kinh đô Phật Giáo Việt Nam trong giai đoạn thế kỷ 7 – thế kỷ 19 và là điểm đầu tiên được các nhà truyền giáo đạo Phật ở Ấn Độ lựa chọn làm nơi truyền đạo tại Việt Nam. Năm 1057, vua Lý Thánh Tông cho mở rộng và xây dựng chùa to đẹp hơn, trở thành kinh đô Phật Giáo thời bát giờ, đồng thời cũng là điểm tổ chức thi Tiến Sĩ của Việt Nam thời bấy giờ.
Thời kỳ kháng chiến chống Pháp, khu vực này đã bị chiếm đóng và nhiều hoạt động phá hoại đã xảy ra, khiến toàn bộ nội thất và ngoại thất của chùa bị tàn phá, nhiều di vật bị đánh cắp. Mãi đến năm 1959, chính phủ mới cho xây dựng lại nơi đây dựa trên trí nhớ và miêu tả của những bậc lão trong vùng.
Địa chỉ chùa Phật Tích ở đâu?
Chùa Được xây dựng ở sườn phía Nam của ngọn núi cùng tên, thuộc địa phận xã Phật Tích, huyện Tiên Du, Tp Bắc Ninh. Do chỉ nằm cách thành phố Hà Nội khoảng 20km về hướng Đông nên việc di chuyển đến đây tương đối dễ dàng. Đây cũng là lý do ngôi chùa là một điểm đi lễ đầu năm cầu an được nhiều người lựa chọn.
Hướng dẫn đường đi chùa Phật Tích
Du khách có thể lựa chọn 1 trong 2 hình thức di chuyển để đến chùa sau:
- Sử dụng phương tiện cá nhân: Với phương tiện cá nhân thì du khách có thể tham khảo cung đường sau: Trung tâm thành phố → đường Lý Thái Tổ → đường Nguyễn Trãi → Quốc lộ 38 → đường 295 → di chuyển thêm 7km nữa để đến chùa.
- Xe bus đi chùa Phật Tích Bắc Ninh: Với xe buýt thì bạn có thể tham khảo tuyến số 04 và xuống điểm buýt gần chùa, sau đó tiếp tục di chuyển đến chùa bằng xe ôm hoặc taxi. Vé xe khoảng 8.000đ/người/chiều; thời gian di chuyển 80 – 90p/chiều.
Chùa Phật Tích có gì đặc biệt?
Ngôi chùa là một trong những địa điểm lý tưởng để chụp hình check in hay vãn cảnh của người dân khu vực. Những hoạt động thú vị mà du khách không nên bỏ lỡ khi đến chùa phải kể đến.
Chiêm ngưỡng kiến trúc đầy cổ kinh
Mặc dù được xây dựng từ năm 1057 nhưng đến năm 1686 chùa Phật Tích Bắc Ninh đã được công chúa Trịnh Thị Ngọc Am tu sửa lại và đạt đến đỉnh cao kiến trúc thời Lý với những chiếc mái mũi hài, ngói vảy rồng hay các chi tiết trang trí lưỡng long chầu nguyệt đặc trưng. Năm 1947 chùa từng bị người Pháp phá hủy hoàn toàn nhưng bằng nhiều tư liệu và sự nỗ lực của người dân xã Phật Tích mà chùa được phục dựng và gần như giữ được nguyên vẹn kiến trúc ban đầu.
Kiến trúc chùa Phật Tích được xây dựng theo lối “nội Công ngoại Quốc” mang đậm phong cách Phật giáo thời Lý. Chùa có nhiều tầng móng cắm sâu vào sườn núi và cao dần cho đến đỉnh với bờ kìa, bậc tam cấp, cầu thang đá,… Những công trình tiêu biểu nằm trong khuôn viên chùa như: Miếu bà chúa Trần Thị Ngọc Am, tượng linh thú, tượng phật A Di Đà,…
Miếu thờ bà chúa Trần Thị Ngọc Am
Miếu thờ được xây dựng theo lối kiến trúc chùa Bắc Bộ với các chi tiết sơn son thếp vàng rực rỡ. Trong am có đặt tượng thờ bà chúa Trần Thị Ngọc Am – người có công tu sửa chùa giai đoạn 1686. Trong miếu hiện còn lưu lại tấm biển lớn bằng chữ hán được sơn son thếp vàng trang trọng là “Tiên cung Phật Đường – Đệ tam gia Vũ đệ nhất hương:
Chiêm ngưỡng tượng A Di Đà bằng đá từ thời Lý
Bức tượng phật A Di Đà trưng bày tại chùa Phật Tích Bắc Ninh đang tọa trên đài sen, tay bắt khuyết. Tượng làm bằng đá với tổng chiều cao 4,7m (bệ sen cao 0,36m, rộng 0,8, và dài 1,7m. Các mặt của đài sen đều được chạm chi tiết rồng vờn tỉ mỉ mang đậm đặc trưng kiến trúc thời Lý. Bức tượng này từng bịn thực dân Pháp dùng làm bia tập bắn nên có nhiều chỗ hư hỏng nhưng người dân Bắc Ninh vẫn có thể phục dựng lại một cách hoàn hảo.
Những thông tin cần biết về 3 ngày vía Quan Âm năm 2023
Tượng Phật A Di Đà chùa Phật Tích ở bên ngoài
Chùa cũng là nơi sở hữu một trong những bức tượng phật A Di Đà lớn nhất Việt Nam thời điểm hiện tại. Tượng với chiều cao 27m và cân nặng 3000 tấn được xây dựng từ năm 2007.
Bức tượng chùa Phật Tích này chính là phiên bản lớn hơn của bức tượng đá xanh được tìm thấy trong tháp nhân dịp đại lễ 1000 năm Thăng Long. Mỗi chi tiết nhỏ nhất đều được chạm khắc tỉ mỉ giúp bức tượng càng thêm phần sinh động hơn. Quá trình vận chuyển vật liệu và thi công tượng cũng gặp không ít khó khăn chính điều này đã thu hút nhiều du khách đến đây.
Khám phá nét đặc sắc của Hội Lim Bắc Ninh
Những công trình tiêu biểu khác
Ngoài những kiến trúc tiêu biểu trên, tới chùa Phật Tích Tiên Du Bắc Ninh, du khách cũng nên dành thời gian chiêm ngưỡng vẻ đẹp của ao Long Trì (ao rồng), hồ bán nguyệt với hình rồng chạm nổi đặc trưng thời Lý hay hàng linh thú gồm: Cá sấu, ngựa, sư tử, voi, trâu được chạm khắc vô cùng sinh động và được công nhận là Bảo vật quốc gia năm 2017.
Cùng với đó là vườn tháp rộng lớn với rộng cộng 32 ngọn tháp là nơi cất giữ xá lị của trụ trì chùa và nhục thân của Thiền sư Chuyết Chuyết. Trong đó, nổi bật nhất là tháp Phổ Quang chùa Phật Tích cao 5m với 14 tầng nhỏ cao dần cùng tông màu nâu xám càng thêm nổi bật giữa màu xanh của núi rừng.
Tới chùa để hòa mình vào bầu không khí yên bình
Tới chùa Vạn Phúc Bắc Ninh du khách có thể dễ dàng cảm nhận được bầu không khí trong lành, ngập tràn cây xanh trái ngược với phố thị đông đúc, ách tắc. Cùng với không gian xanh chính là cảm giác yên bình, thanh tịnh hiếm nơi nào có được. Bước chân giữa không gian linh thiêng của chùa, mỗi bậc thang như giúp mỗi người dễ dàng trút bỏ mệt nhọc của cuộc sống thường nhật.
Tham dự các lễ hội chùa Phật Tích Bắc Ninh
Lễ hội tại chùa còn có tên gọi khác là Khám Hoa Mẫu Đơn, đây là một trong những hoạt động văn hóa lớn nhất thành phố Bắc Ninh. Lễ hội là hoạt động được duy trì qua hàng nghìn năm nay gắn liền với câu chuyện tình cảm của Từ Thức và nàng tiên trời.
Lễ hội chùa Phật Tích thường được tổ chức từ ngày 3 – 5 tháng giêng âm lịch hàng năm. Trong đó, chính hội thường diễn ra vào ngày 04/01 âm lịch. Ngoài ngắm hoa mẫu đơn bạn có thể thử sức với nhiều hoạt động thú vị khác như: nghe hát quan họ, đánh cờ tướng, xem chọi gà, hội thơ, hát chèo,….
Kinh nghiệm đi chùa Phật Tích cho người mới
Thời gian lý tưởng để tham quan chùa
Chùa sẽ mở cửa đón khách từ 5g00 đến 18g00 hàng ngày. Tuy nhiên, thời gian lý tưởng nhất để vãn cảnh chùa, cảm nhận không gian xanh mát của chùa là buổi sáng sớm hoặc hoàng hôn. Hơn nữa, khi hoàng hôn buông xuống thì chùa cũng là điểm ngắm cảnh hoàng hôn lý tưởng của Tp Bắc Ninh mà du khách không nên bỏ lỡ.
Lưu ý khi đến chùa Phật Tích Bắc Ninh
Những lưu ý khi dâng hương lễ phật vãn cảnh chùa tại chùa Vạn Phúc Bắc Ninh:
- Trang phục kín đáo, chỉnh tề không mặc váy ngắn, trang phục bó sát hay trang phục vải quá mỏng.
- Không tự ý hái hoa bẻ cảnh hay chạm và các hiện vật được đặt trong khuôn viên chùa.
- Không dâng lễ mặn, chỉ cúng dường hương hoa trà quả. Đồ lễ tại chùa Phật Tích nên đặt trong mâm riêng ngay ngắn trước án thờ theo chỉ dẫn của sư chùa.
- Nên thắp hương từ ban thờ Phật, điện Tam Bảo sau đó đến các nhà thờ Tổ, điện thờ Thánh Mẫu.
- Trên đường từ chân núi đến chùa có rất nhiều hàng quán nhưng du khách nên khảo giá trước khi quyết định sử dụng dịch vụ, nhất là hoạt động xem tử vi hay viết sớ.
Hy vọng những kinh nghiệm và chia sẻ vừa rồi của Du Lịch 3 Miền sẽ giúp bạn có một chuyến hành hương tại chùa Phật Tích Bắc Ninh đầy ý nghĩa h. Nếu thấy nội dung bài viết trên hữu ích du khách đừng quên theo dõi website dulich3mien.vn để cập nhật thêm nhiều bài viết du lịch miền Bắc hấp dẫn khác.
