Chùa Giác Lâm quận 11 là địa điểm tâm linh cổ xưa nằm giữa lòng Thành phố Hồ Chí Minh, hội tụ những tinh hoa kiến trúc độc đáo của vùng Nam Bộ. Nơi này đã lưa giữ, thể hiện những nét văn hóa, nghệ thuật đầy tinh tế và độc đáo của nước ta thời bấy giờ.
Chùa Giác Lâm quận 11 được mệnh danh là ngôi chùa cổ nhất Sài Gòn, là nơi người dân địa phương và khách du lịch gần xa đến thăm quan và thắp hương. Dù đã tồn tại qua hơn 270 năm, trải qua nhiều lần tu sửa, ngôi chùa vẫn giữ được một số nét kiến trúc truyền thống độc đáo. Hãy cùng bài viết tìm hiểu thêm về địa điểm này nhé.
Chùa Giác Lâm ở đâu?
Ngôi chùa có địa chỉ tại 565 Lạc Long Quân, Phường 10, quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh. Đây là một trong những ngôi chùa cổ nhất từ Sài Gòn xưa, là tổ đình phái Thiền Lâm Tế tông ở khu vực miền Nam từ trước đến nay.
Di chuyển đến Chùa Giác Lâm quận 11 như thế nào?
Đối với du khách sử dụng xe buýt thì hãy đi các chuyến 145, 148, cả hai đều dừng trên đường Lạc Long Quân, tại 794 hoặc 656 tùy thuộc các chiều đi về của tuyến, cách chùa 300m với 5 phút đi bộ.
Nếu du khách sử dụng phương tiện cá nhân thì có thể gửi ngay ở bên trong chùa với 5.000 VNĐ/xe.
Giờ mở cửa chùa Giác Lâm quận 11: 7:00 – 21:00 hàng ngày
Lịch sử Chùa Giác Lâm quận 11
Ban đầu, vào mùa xuân năm Giáp Tý (1744) đời chúa Nguyễn Phúc Khoát, nơi này được cư sĩ Lý Thụy Long (người Minh Hương) góp tiền xây dựng. Bởi vì chùa nằm ở Cẩm Sơn nên được người dân gần đó gọi với cái tên là Sơn Can (sơn nghĩa là núi, can là gò nông), rồi thay đổi thành Cẩm Sơn.
Sau đó, vào năm 1774, ngôi chùa được đổi tên thành Chùa Giác Lâm theo ngài thiền sư Viên Quang, người được thiền sư Phật Ý – Linh Nhạc cử về chùa để trụ trì. Thời điểm này ngôi chùa đã trở thành trung tâm Phật giáo thu hút rất nhiều Phật tử.
Trải qua gần 300 năm, do trải qua nắng mưa dần trở nên cũ kỹ, Chùa Giác Lâm quận 11 đã phải trải qua nhiều lần trùng tu lớn. Vào năm 1798 – 1804, chùa được Thiền sư Viên Quang xây lại. Vào năm 1906 – 1909, Hòa thượng Hồng Hưng cùng Hòa thượng Như Phòng đã lần nữa sửa sang lại ngôi chùa. Trong năm 1939 – 1945, chùa Giác Lâm đã được tiến hành sửa sang và trùng tu, trở thành nơi trú ẩn của nhiều nhà hoạt động cách mạng do trong thời điểm này, đất nước xảy ra chiến tranh.
Năm 1953, đất nước Sri Lanka gửi cây bồ đề và viên ngọc xá lợi Phật tới chùa, tuy nhiên chùa đã đưa về chùa Long Vân.
35 năm sau, ngày 16/11/1988, Chùa Giác Lâm quận 11 đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia.
Tiếp tục tới năm 1999, chùa lại tiếp tục được trùng tu một lần nữa, và có diện mạo như ngày nay.
Kiến trúc Chùa Giác Lâm quận 11
Đa số các ngôi chùa ở vùng Nam Bộ đều có lối kiến trúc hình chữ Tam rất đặc trưng với 3 dãy nhà ngang nối liền, bố cục trên mặt hình chữ nhật sẽ là: chính điện, giảng đường và nhà trai (còn gọi là nhà ông Giám).
Các cổng quan Chùa Giác Lâm quận 11
Cổng Tam Quan: Ban đầu, chùa không có cổng Tam Quan mà đến năm 1955, nhà chùa mới bắt đầu trùng tu và xây dựng cái cổng này. Cổng Tam Quan có hai cột trụ chạm khắc câu đối bằng chữ Hán, hướng về phía Nam, nằm tại đường Lạc Long Quân hiện nay. Cây cổng có ý nghĩa luôn luôn chào đón những ai có tâm hướng về đạo.
Cổng Nhị Quan chùa Giác Lâm quận 11: Cổng Nhị Quan xây dựng trước cổng Tam Quan 10 năm, tức là vào năm 1945, với lối kiến trúc Ấn Độ. Trên cổng có hai con sư tử đá ở hai góc, đầu rắn Naga bằng đá có nguồn gốc từ Phật giáo Khmer xưa, và dòng chữ Hán lưu lại truyền thuyết Ô quan Thái tử ở đời Đường. Ngoài ra, do quan niệm từ xưa là quỷ thần đi theo đường thẳng, bởi vì kiêng kỵ này nên cổng đã không trổ thẳng chính điện.
Kiến trúc tổng thể chùa Giác Lâm quận 11
Sau khi vào cổng, điểm đầu tiên có thể thấy là chùa được sơn vàng toàn bộ, nằm trên một khuôn viên rộng hình như chữ nhật với chiều ngang 20m, chiều rộng 10m nên chùa Giác Lâm quận 11 mang đậm nét cổ kính trang nghiêm. Khu vực trước sân ngoài ngôi miếu nhỏ đặt tượng Bồ Tát Quán Thế Âm được làm bằng đá, còn có cây bồ đề được ngài Narada đến tận nơi tặng và trồng ngày 24/6/1953 cùng với hòa thượng Hồng Từ, Sư Bửu ở sân vườn.
Theo kiến trúc Nam Bộ, cách thiết kế chùa mang hình bánh ít rất hiếm thấy. Mái chùa gồm có 4 vạt và các sống mái đều thẳng, hơn nữa còn có biểu tượng “ lưỡng long tranh châu” trên đỉnh thể hiện sự trang nghiêm và tôn kính.
Kiến trúc chính điện chùa Giác Lâm quận 11
Đi vào bên trong, ấn tượng đầu tiên là chính điện được xây dựng với phong cách truyền thống Tứ Trụ mang ý nghĩa “tiên bái Phật, hậu bái Tổ”. Chính điện có chiều rộng lên tới 22m, chiều dài 65m, xây trên nền cao khoảng 1m từ vườn chùa.
Trong chính điện chùa Giác Lâm quận 11 có hơn 50 cây cột to màu nâu sẫm, mỗi cột đều chạm khắc câu đối chữ Hán độc đáo. Các cửa võng bên trên đều trang trí bằng thếp vàng theo phong cách truyền thống những hình ảnh tứ linh, tứ quý,….
Điện thờ Phật: Lần lượt từ bên trong ra, trước là bàn ngài A Di Đà, tiếp theo là bàn Hội Đồng với 4 tượng Phật đang đứng với tư thế uy nghiêm, cuối cùng là bàn Tam Bảo với 5 bức tượng Phật đang ngồi đầy trang nghiêm.
Bàn A Di Đà có Đức Phật A Di Đà lớn tọa lạc ở giữa, bên trái là Bồ Tát Quan Thế Âm, bên phải là Bồ Tát Đại Thế Chí. Ngoài ra, theo sự tín ngưỡng, tượng thờ Tam Thế Phật chùa Giác Lâm quận 11 được đặt theo hàng dọc: Phật A Di Đà – Phật Thích Ca, hai bên có tượng Ca Diếp, A Nan và Di Lặc. Hơn nữa, hai bên tòa Cửu Long và tượng Phật Thích Ca khi đản sản có tượng hai vị Hộ Pháp biểu trưng cho thiện và ác.
Tiếp theo là bàn Hội đồng có ba tượng Ngọc Hoàng, Nam Tào và Bắc Đẩu.
Cuối cùng là bàn Tam Bảo: ở giữa là tượng Đức Phật Thích Ca và xung quanh là Bồ Tát Quan Thế Âm, Bồ Tát Đại Thế Chí, Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi và Bồ Tát Đại Hạnh Phổ Hiền. Bốn vị Bồ Tát được tạc với kiểu dạng tay cầm bảo bối, tay bắt ấn và tư thế ngồi trên người thú (thượng kỳ thú) với ý nghĩa thuyết pháp, phổ độ chúng sinh.
Đỉnh tường chùa Giác Lâm quận 11 có hơn 6000 đĩa trang trí màu trắng vô cùng đẹp mắt, chủ yếu lấy từ lò nung gốm Lái Thiêu tỉnh Bình Dương. Ngoài ra, tháp tổ Hồng Hưng cũng có gắn thêm hơn 1000 chiếc đĩa, vì vậy với tổng hơn 7000 chiếc đĩa, đem đến cho kỷ lục: “Ngôi chùa có số lượng địa trang trí nhiều nhất Việt Nam”.
Kiến trúc sau chính điện
Phía sau chính điện chùa Giác Lâm quận 11 chính là bàn thờ tổ, thờ các vị hòa thượng trụ trì của chùa từ trước đến nay, đối diện là bàn thờ Phật Chuẩn Đề, Phật A Di Đà và Thập Điện Diêm Vương.
Đằng sau gian thờ tổ là khu vực giảng đường với phần mái được thiết kế giống mái khu chính điện, dành riêng cho tăng sĩ đến vào thời điểm quan trọng và các dịp lễ lớn trong chùa. Trong thời gian chiến tranh, nơi này cũng là khu vực nuôi và ở của cán bộ, công tác trinh sát nội thành. Ngoài ra, thông qua một sân Thiên Tĩnh là giảng đường với nhà Trai (nơi học tập của Tăng sĩ) nối nhau với tác dụng tạo ánh sáng cho ngôi chùa.
Bảo tháp chùa Giác Lâm quận 11
Ngoài các khu vực trên, rất nhiều du khách cũng bị ấn tượng với Bảo Tháp Xá Lợi của chùa. Bảo Tháp này được xây dựng lại năm 1980 bởi kiến trúc sư Vĩnh Hoằng, nhưng đến năm 1975 thì tạm dừng, mãi tới năm 1993 mới xây tiếp và hoàn thành năm 1994. Bảo Tháp Xá Lợi chùa Giác Lâm quận 11 có 7 tầng, cao 32,7m, diện tích hơn 600m2, hướng về phía Bắc.
Lần lượt tầng từ dưới lên trên, tầng 1 là nơi đặt các bàn thờ tượng Di Đà Tam Tôn, các tầng kế tiếp là các gian gian thờ nhiều tượng Phật, Bồ Tát như: Phật Thích Ca, Phật Dược Sư, Bồ Tát Quan Thế Âm, Bồ Tát Chuẩn Đề, Bồ Tát Di Lặc. Tầng trên cùng của bảo tháp là tầng 7, được trang trí chùm đèn Cửu Long đầy màu sắc, ở giữa đèn chùm là Xá lợi của Đức Phật Thích Ca (được ngài Narada dâng cúng vào ngày 24/6/1953).
Bởi vì chùa Giác Lâm quận 11 đã có tuổi đời gần 300 năm, những hiện vật, pho tượng quý từ rất nhiều năm trước vẫn còn, mang đặc trưng về sự phát triển của Phật Giáo tại miền Nam suốt hàng trăm năm qua. Hiện tại, ngôi chùa đang có 119 pho tượng độc đáo, đặc biệt nổi tiếng là pho tượng Phật Thích Ca bằng gỗ, tượng Thích Ca khi vừa sinh ra bằng đồng, bộ tượng Thập Bát La Hán,… Không chỉ có các pho tượng, chùa Giác Lâm quận 11 còn sở hữu các công trình chạm khắc đầy tinh tế và quý hiếm bao gồm 23 Bao Lam Chạm Lộng, 23 bức Hoành Phi, 88 câu đối Thếp Vàng công phu, 46 bàn thờ và nhiều pháp khí, đồ thờ cổ xưa. Khu vực cuối cùng là ba khu tháp mộ cổ, khu vực thờ các vị Thiền Sư, Hòa Thượng và Tu Sĩ từ khoảng đầu thế kỉ 19 đến thế kỉ 20.
“Có thể bạn quan tâm! Một số ngôi chùa nổi tiếng khác của thành phố Sài Gòn: Chùa Châu Đốc 3, chùa Huê Nghiêm, chùa Ngọc Hoàng, chùa Bửu Long, chùa Phật Cô Đơn, chùa Xá Lợi,…”
Xin xăm chùa Giác Lâm quận 11
Nếu muốn xin xăm tại chùa, du khách có thể dừng chân ngay dưới những tán cây cổ thụ lớn. Một số thông tin về cách tiến hành xin xăm dưới đây sẽ giúp ích cho du khách:
Đầu tiên, du khách phải quỳ xuống hoặc ngồi bệt xuống tấm chiếu, sau đó cầm lọ xăm lên trên trán rồi khấn vái. Tiếp đến, lắc lọ xăm cho đến khi một quẻ xăm rơi ra và đưa người ở nơi xin xăm, nhờ họ luận giải ý nghĩa quẻ xăm vừa bóc trúng. Nếu nơi xin xăm không có người luận giải, du khách có thể tự tìm giấy có số ứng với số ở xăm bốc được và xem nội dung trong giấy nói về vận mệnh tương lai của mình.
“Bạn có biết? Gần chùa còn có một trong những trung tâm thương mại nổi tiếng bậc nhất Sài thành mang cái tên thú vị: Vạn Hạnh Mall“
Chùa Giác Lâm quận 11 là ngôi chùa có bề dày lịch sử cùng lối kiến trúc ý nghĩa đậm chất phong kiến xưa. Với những thông tin trên, chúc du khách có chuyến đi vui vẻ và thuận lợi.
