Xôi xéo Hà Nội là sự kết hợp hoàn hảo giữa gạo nếp, đỗ xanh, hành phi và mỡ tạo thành một trong những món ăn đặc trưng của thủ đô. Nghe cái tên thì có vẻ khá “phũ” nhưng đây lại là món ăn chứa đựng nhiều tâm tình của người làm, một món ăn mà có lẽ người Hà thành nào cũng đã từng nếm thử ít nhất là một lần.
Nguồn gốc Xôi xéo Hà Nội
Cũng giống như các món ăn truyền thống khác của Hà thành, chả ai biết rõ được xôi xéo xuất hiện từ bao giờ. Chỉ đâu đó trong ký ức còn vương lại của những người Hà Nội, từ lúc thơ ấu họ đã thấy những gánh xôi xéo được bày bán bởi các bà, các mẹ trên các vỉa hè Hà Nội xưa.
Cũng giống như cái nguồn gốc mông lung, cái tên “xéo” lạ lùng của món xôi này cũng không ai giải thích được. Có người thì nói do khi làm xôi phải cắt xéo những miếng đậu dải lên xôi, có người lại cho rằng do một lần đặt nhầm tên của cô hàng rong mà món xôi đen đủi này phải sở hữu cái tên “quá quắt” như thế. Dù giả thiết nào đúng thì cái tên “xôi xéo” cũng đã dần trở nên quá quen thuộc với người dân Hà thành. Còn có những trường hợp thực khách từ những phương xa đến thăm thủ đô cũng nhất quyết phải tìm bằng được món ăn này để trải nghiệm cảm giác cầm trên tay nắm xôi nóng hổi bọc trong lá chuối, hít hà vị nếp, vị đậu tỏa ra thơm nức mũi, càng tuyệt hơn khi thưởng thức trong cái lạnh của Hà Nội.
Xôi xéo Hà Nội truyền thống gồm có xôi, đỗ xanh, hành phi và mỡ, sự kết hợp độc đáo của những nguyên liệu đơn giản để tạo nên một món ăn hoàn hảo nhiều hương vị, một món ăn ngon mà ai không quá kén “miệng” cũng có thể thưởng thức. Ngày nay, đi theo sự phát triển của xã hội, các chủ quán xôi đã sáng tạo thêm cho món ăn các hương vị khác như: xôi xéo cay, xôi xéo thập cẩm, xôi xéo thịt kho,.. để đáp ứng nhu cầu ngày một tăng của người tiêu dùng.
Cách nấu Xôi xéo Hà Nội ngon ở nhà
Để có một món xôi xéo ngon chuẩn vị Hà Nội không phải đơn giản mà cần trải qua các quy trình nấu nướng với nhiều công đoạn cầu kỳ, phức tạp.
Đầu tiên là việc lựa chọn gạo nấu xôi, phải là những hạt gạo to, tròn, dẻo và thơm. Khi đồ gạo, đúng theo truyền thống thì cần đồ 2 lần để xôi được ngon, rền và dẻo. Ở lần đồ xôi thứ nhất, gạo cần phải để thật ráo nước, trộn thêm vào gạo ít muối, ít mỡ rồi bắc lên chõ (dụng cụ xôi cơm phổ biến ở miền Bắc, thường làm bằng gỗ hoặc thép) để đồ. Khi xôi chín cần đãi đều ra mâm, để nguội rồi lại tiếp tục bắc lên đồ lần thứ 2, khi xôi chín ưng ý thì rưới thêm một thìa canh mỡ, đảo đều rồi tắt bếp.
Một thành phần không thể thiếu của món xôi xéo Hà Nội là đậu xanh. Đậu được ngâm qua đêm sau đó đem lên bếp đồ như nấu xôi đến khi miết tay thấy đậu đã bở, tơi là đậu đã chín. Đem giã đậu trong cối, thêm ít mỡ để đậu tơi và không bị khô, giã đến khi đậu nhuyễn thì nắm chặt, vo thành các tảng tròn.
Hạt xôi xéo dẻo, thơm, căng tròn, bóng bẩy của mỡ dưới lên, từng hạt gạo rời nhau. Đỗ xanh được cắt thành từng lát mỏng, ăn thơm, bùi bùi, kết hợp cùng chút hành phi giúp tôn lên hương vị đặc trưng cho món xôi xéo.
Quán xôi xéo ngon ở Hà Nội
Xôi xéo Hà Nội Cô Mây
Danh hiệu hàng xôi ngon “nhất nhì vịnh Bắc Bộ ” có lẽ là quán vỉa hè của cô Mây ở ngay ngã tư Lý Thường Kiệt – Hàng Bài. Chỉ là một chỗ ngồi đơn giản, xung quanh là các thúng, giỏ đựng các nguyên liệu làm xôi thông thường nhưng địa chỉ xôi xéo cô Mây đã là một phần trong ký ức hơn chục năm qua của người dân Hà Nội. Ngày ngày cứ đến sáng sớm là lại có hàng dài người đứng xếp hàng ở ngã tư giao giữa đường Lý Thường Kiệt và phố Hàng Bài để được thưởng thức món xôi xéo Hà Nội đặc biệt của cô Mây. Xôi của cô dẻo, thơm, hạt cơm bóng bẩy, ăn cùng đỗ xanh ngầy ngậy, bùi bùi, mùi hành phi thơm nức, tất cả cùng kết hợp lại tạo thành một món xôi nhìn thì đơn giản mà hương vị lại quyến rũ thực khách đến lạ lùng. Đã có rất nhiều người tò mò rằng mặc dù cũng là những nguyên liệu như thế nhưng không biết cô Mây có bí quyết nào trong món ăn để tạo nên món xôi xéo có hương vị khác hoàn toàn so với các quán khác. Ngoài ra khi đến đây thực khách còn được mãn nhãn với màn chặt đậu nổi tiếng của cô Mây.
- Địa chỉ: Xôi cô Mây, Ngã tư Lý Thường Kiệt – Hàng Bài, Hoàn Kiếm, Hà Nội
- Giá tham khảo: 10.000 – 15.000 VNĐ
- Thời gian mở cửa: 6h – 9h
Xôi xéo Hà Nội Oanh Oanh
Một địa chỉ xôi xéo khá nổi tiếng khác tại Hà Nội là một quán ăn nhỏ ở đường Đê La Thành có cái tên “Oanh Oanh”. Nằm trên một con đường thường hay tắc của Hà Nội nhưng quán Oanh Oanh lại có khá nhiều thực khách tìm đến. Quán có mức giá khá cao hơn so với các quán xôi xéo Hà Nội khác nhưng đổi lại bạn sẽ có được một bát xôi đầy, ngập topping gồm trứng, pate, chả, lạp xưởng, thịt,…dưa chuột. Xôi dẻo, thơm, đậu tơi, ăn ngầy ngậy, kết hợp cùng các đồ ăn kèm tạo nên một món ăn hoàn hảo. Điểm trừ duy nhất của quán là phần thịt hơi nhiều mỡ, sẽ dễ gây ngán và mấy bạn không ăn được mỡ thường sẽ phải bỏ đi hết.
- Địa chỉ: Xôi xéo Oanh Oanh, số 573 Đê La Thành, Ba Đình, Hà Nội
- Giá tham khảo: 15.000 – 45.000 VNĐ
- Giờ mở cửa: 6h – 23h30
Xôi xéo Hà Nội Bùi ở Bạch Mai
Xôi xéo Bùi ở Bạch Mai sẽ là một đề cử tiếp theo trong danh sách quán xôi xéo ngon ở Hà Nội. Nổi tiếng với món xôi xéo thịt nướng được thực khách yêu thích và đánh giá rất cao. Xôi xéo Hà Nội tại quán dẻo, thơm, đậu tơi, không vón cục, có vị ngậy đặc trưng. Gà nướng tại quán được xe sợi, giống ruốc gà nhưng sợi to hơn, ăn rất đã miệng, đi kèm thịt gà sẽ có một trái trứng ốp la, tăng thêm độ dinh dưỡng cho món ăn. Điểm trừ của quán là một suất xôi hơi ít, với người ăn được thì phải 2 bát mới có thể no bụng
- Địa chỉ: Xôi Bùi, số 226 Bạch Mai, Hai Bà Trưng, Hà Nội
- Giá tham khảo: 15.000 – 35.000 VNĐ
- Giờ mở cửa: 5h – 17h
Xôi xéo Hà Nội cô Tuyết
Nằm ở ngay ngõ Cự Lộc, quận Thanh Xuân là quán xôi vỉa hè của Cô Tuyết. Xôi của quán cô có nguồn gốc từ làng Tương Mai, một trong những ngôi làng có món xôi xéo nổi tiếng của Hà Nội. Xôi được gói trong những lá chuối, đôi lúc là lá sen, vừa giữ được nguyên vị, vừa bảo vệ môi trường. Khi ăn xôi xéo Hà Nội tại đây rất dẻo, có vị thơm, pha chút bùi ngậy của đậu hòa quyện với mỡ, chút giòn rụm của hành phi, kết hợp lại tạo nên một hương vị thuần túy mà thơm ngon. Mỗi ngày quán cô chỉ bán vài giờ vào buổi sáng là hết hàng nên không bất ngờ khi từ sáng sớm bạn đã bắt gặp những hàng người đang xếp hàng mua xôi ở quán của cô
- Địa chỉ: Xôi xéo cô Tuyết, ngõ Cự Lộc, Thanh Xuân, Hà Nội
- Giá tham khảo: 10.000 – 20.000 VNĐ
- Giờ mở cửa: 6h – 8h30
“Có thế bạn đã biết! Ngoài xôi xéo, Hà Nội còn có nhiều món ăn truyền thống khác như: Cháo sườn, bánh đúc nóng, bánh cốm,…”
Xôi xéo Hà Nội – thứ sản vật làm từ những nguyên liệu bình dân, giản dị kết hợp hoàn hảo với nhau tạo nên một món ăn với cái tên khá lạ tại “xéo”. Chút dẻo dẻo, thơm thơm, vị béo ngầy ngậy của đậu, giòn giòn của hành phi, thêm chút đồ ăn kèm như chả, trứng, ruốc,.. món ăn chỉ đơn giản thế thôi mà không chỉ người Hà Nội ăn hoài không chán mà ngay cả đến những người khách từ xa tới cũng bị quyến rũ, thu hút.
